• ulu_fanua_01

O le a le Perennial Weeds? O ā i latou?

O a vao leaga?

O vao leagaose lu'i masani mo faifa'ato'aga ma fai fanua. E le peivao faaletausagae fa'amae'aina le taamilosaga o le olaga i le tausaga e tasi, e mafai ona ola vao mo le tele o tausaga, ma atili ai ona tumau ma faigata ona pulea. Malamalama i le natura o vao, pe faapefea ona ese mai vao taʻitasi, ma taʻiala lelei tau pulega e taua tele i le tausia o togalaau ma mutia maloloina ma matagofie.

 

O le a le eseesega i le va o vao taʻitasi ma taʻavale?

Uiga o vao faaletausaga
O vao taʻitasi e tupu, ola, fuga ma pe i le vaitau e tasi. O fa'ata'ita'iga e aofia ai le pa'u ma moa. Latou te fa'alagolago i fatu e fanafanau ai.

Fa'amatalaga o vao leaga
E sili atu i le lua tausaga e ola ai vao matala ma e mafai ona fanafanau i fatu, a'a po'o la'au. E masani ona sili atu le malosi ma faigata ona aveese. O Dandelion ma laau talatala o ni faataitaiga.

 

O fea o vao leaga o le tele o vao?

O vao masani masani

Dandelion (Taraxacum officinale)
laau talatala Kanata (Cirsium arvense)
Knotweed (Convolvulus arvensis)
Quackgrass (Elymus repens)

Fautuaga mo le Fa'ailoaina o vao

O le fa'ailoaina o vao e aofia ai le su'eina o fa'ailoga e pei o le loloto o a'a, fa'asalalauina o rhizomes po'o fausaga fa'aletausaga e pei o fatu po'o pulu.

 

Fa'afefea ona Ave'esea La'au La'au

auala fa'ainisinia

Fuaina ma le lima: E aoga mo nai afaina laiti, ae manaʻomia le faʻamalosi.
Mulching: Taofi le tuputupu ae o vao e ala i le poloka o le la.
Fa'aola le eleele: Fa'aaoga ie pepa palasitika e fa'avevela ai le palapala ma tape ai vao.

Metotia vaila'au

Fualaau: O vaila'au fa'apitoa e fa'atatau i vao ma'oti ma e le afaina ai la'au mana'omia, a'o vaila'au e le filifilia e fa'ama'i uma ai la'au.

Puleaina o meaola

Iniseti Lelei: O nisi iniseti e fafaga i vao ma e mafai ona faʻaitiitia le sosolo o vao.
Ufiufi laau toto: Faatauva ma vao mo punaoa ma faaitiitia lo latou tuputupu ae.

 

E fa'afefea ona ou iloa o la'u mutia e ta'i tausaga po'o fa'aletausaga?

Faailoaina Mutia Faaletausaga

O mutia faaletausaga, e pei o le ryegrass faaletausaga, e tupu ma mate i totonu o se vaitau. E foliga mai e itiiti le malosi ma e ese le tuputupu aʻe o mamanu nai lo mutia tele.

Faailoaina o Mutia Tele

O mutia tele (e pei o Kentucky bluegrass) e ola i lea tausaga ma lea tausaga. E loloto atu o latou a'a ma fausia ai le vao malosi.

 

Aisea e faigata ai ona pulea le vao tele?

Ola umi ma malosi

E mafai ona ola vao leaga i tulaga faigata ma toe foi mai i lea tausaga ma lea tausaga, ma faigata ai ona pulea nai lo vao faaletausaga.

A'a tele

O le vao tele e iai a'a loloto ma lautele e mafai ai ona latou maua meaʻai ma vai sili atu ona lelei, ma atili faigata ai ona tapeina.

 

O le a le mea sili ona faigofie e faʻaaoga e pulea ai vao leaga?

Tu'ufa'atasiga o Manu Fa'ama'i (IPM): Tu'ufa'atasia auala fa'ainisinia, vaila'au ma mea fa'aola mo le pulea lelei.
Mata'ituina faifaipea: Su'esu'e e le aunoa mo le tuputupu a'e o vao ma foia faafitauli i se taimi talafeagai.

 

Fualaau masani e Fa'aaogaina e Ave'ese ai vao

O nisi nei o vaila'au masani ma aoga e mafai ona fa'aaoga e aveese ai vao leaga:

1. Glyphosate (Glyphosate)

Glyphosate ose herbicide e le filifilia e faʻaumatia ai le tele o laʻau. E faasolosolo malie ona tapeina laau e ala i le taofiofia o enzymes autu e manaʻomia mo le tuputupu aʻe o laau. E fetaui lelei mo le aveeseina o le tele o vao leaga e pei o le dandelion ma le susu susu.

Tulaga lelei:

Alaleo lautele, aoga e faasaga i le tele o vao

Puupuu taimi totoe ma maualalo le aafiaga o le siosiomaga

E mafai ona fa'aaogaina e fai ma vaila'au fa'asao i le maualalo o fa'atonuga.
Herbicide Glyphosate 480g/l SL
Herbicide Glyphosate 480g/l SL

 

2. 2,4-D (2,4-dichlorophenoxyacetic acid)

2,4-D ose vaila'au fa'atosina e fa'atatau i vao lapopoa e aunoa ma le afaina o mutia. E aoga tele i le tele o vao lapopoa e pei o le plantain ma le dandelion.

Tulaga lelei:

Filifilia maualuga, saogalemu mo fualaʻau

Aemaise le aoga i vao laula'au

Tele ituaiga o talosaga, faigofie ona faʻaoga

 

3. Triclopyr (Triclopyr)

O le Triclopyr fo'i ose vaila'au filifilia ma e sili ona aoga i vao lapopoa. E masani ona faʻaaogaina e pulea ai vao ma laau fafie, faʻapea foʻi ma vao.

 

4. Dicamba

O le Dicamba ose vaila'au fa'alafua lautele e fa'amateina ai le tele o ituaiga o vao lapopoa, e aofia ai ma nisi o vao. E mafai ona fa'afefiloi ma isi vaila'au e fa'ateleina ai le aoga.

Dicamba 48% SL

Dicamba 48% SL

 

5. Imazapyr

O le Imazapyr ose vaila'au fa'alafua lautele mo le pulea umi o vao ma la'au la'au. E umi se taimi o totoe i le palapala ma o le a faʻaauau ona taofiofia le tuputupu aʻe o vao.

 

Lapataiga mo le fa'aogaina o vaila'au

Su'esu'e sa'o vao fa'atatau: A'o le'i fa'aogaina le vaila'au, ia fa'ailoa sa'o le vao e tatau ona aveese e filifili ai le vaila'au e sili ona aoga.
Mulimuli i Fa'atonuga: Fausia ma fa'aoga vaila'au e tusa ma fa'atonuga o lo'o i luga o le igoa o oloa ina ia 'alofia ai le manu'a i la'au e le o fa'atatauina.
Aloese mai le pa'i o le pa'u ma le manava e ala i le ofuina o mea e puipuia ai le tagata lava ia e pei o totigilima ma matapulepule pe a fa'aaoga vaila'au.
Aafiaga ole Siosiomaga: Fa'alogo lelei ile puipuiga ole si'osi'omaga ina ia alofia ai le faaleagaina ole herbicide o punavai ma le si'osi'omaga.

 

E ala i le filifilia o le herbicide sa'o ma le fa'aoga tatau, e mafai ona e aveese lelei vao ma tausia lau togalaau ma lau mutia maloloina ma matagofie.

 

Fa'avasegaina ma le fa'ailoaina o vao

1. O le Foxtail ose vao e tele?
Dogwood (Foxtail) e le masani ona avea ma vao. O lo'o iai ituaiga ta'i tausaga, e pei o le dogwood samasama (Setaria pumila) ma le dogwood lanu meamata (Setaria viridis), ma le tele o ituaiga, e pei o dogwood ma'a'a (Setaria parviflora).

2. Pe o le dandelion o se vao leaga?
Ioe, o dandelion (Taraxacum officinale) o vao leaga. E loloto o latou a'a ma e mafai ona ola ma fanafanau mo le tele o tausaga.

3. O le dill o se mea e olaola?
Dill (Dill) e masani lava o se lua tausaga poʻo le taʻi tausaga, ae le o se taʻaloga. I le tau saʻo, o le dill e mafai ona fuaina e ia lava, ae e le o se mea faʻapitoa.

4. Po o se vao leaga ea le tutaima?
Mandrake (Jimson Weed, Datura stramonium) o se vao taʻitasi, ae le o se mea faʻaletausaga.

5. Pe o le susu susu o se vao olaola?
Ioe, o le susu susu (Milkweed, Asclepias spp.) o se mea fa'aletausaga. Ua lauiloa i latou mo o latou lamala faapalepale ma uiga tumau.

6. Pe o se laau tele ea le plantain?
Ioe, o le plantain (Plantain, Plantago spp.) ose vao. E matua fetuutuunai lelei i tulaga eseese o le siosiomaga ma e mafai ona ola mo le tele o tausaga.

7. Pe o le ato tupe a le leoleo mamoe o se vao leaga?
Leai. Opepa a le Leoleo Mamoe (Capsella bursa-pastoris) e masani ona ta'i lua tausaga.

8. Pe o le iris vao o se vao leaga?
Ioe, o iris vao (Wild Iris, Iris spp.) o mea faʻapitoa. E masani ona ola i eleele susu ma mutia.


Taimi meli: Iuni-18-2024